Hoe ontstaan rimpels?

Veroudering Naarmate iemand ouder wordt, ondergaat de huid ingrijpende veranderingen. De cellen delen zich langzamer en de binnenste huidlaag (dermis) begint dunner te worden. Vetcellen onder de lederhuid beginnen af te nemen. Bovendien vermindert het vermogen van de huid om zichzelf te herstellen met de leeftijd, zodat wonden langzamer genezen. Het onderliggende netwerk van elastine- en collageenvezels, dat de bovenste huidlagen van een steiger voorziet, raakt los en ontrafelt. De huid verliest dan zijn elasticiteit. De zweet- en olieafscheidende klieren atrofiëren, waardoor de huid haar beschermende water-lipide emulsies en haar vermogen om vocht vast te houden verliest. De huid wordt droog en schilferig. Fronsrimpels en kraaienpootjes lijken zich te ontwikkelen als gevolg van permanente kleine spiercontracties. Gewone gezichtsuitdrukkingen vormen ook karakteristieke lijnen. De zwaartekracht verergert de situatie en draagt bij tot de vorming van jowls en hangende oogleden.

Ultraviolette (UV) straling
De rol van de zon kan niet worden overschat als de belangrijkste oorzaak van vroegtijdige huidveroudering (fotoveroudering genoemd) en huidkanker. Over het geheel genomen is blootstelling aan UV-straling afkomstig van zonlicht verantwoordelijk voor ongeveer 90% van de symptomen van vroegtijdige huidveroudering, en de meeste van deze effecten treden op rond de leeftijd van 20 jaar. Zelfs kleine hoeveelheden UV-straling brengen het proces op gang dat rimpels kan veroorzaken. Zowel UVA- als UVB-stralen dringen de huidlagen binnen en veroorzaken celbeschadigingen die leiden tot rimpels, verminderde immuniteit tegen infecties, verouderende huidaandoeningen en zelfs kanker.

Zonlicht beschadigt collageenvezels (de belangrijkste structurele proteïne in de huid) en veroorzaakt ophoping van abnormale elastine (de proteïne die ervoor zorgt dat weefsel uitrekt). Als reactie op deze door de zon veroorzaakte ophoping van elastine worden grote hoeveelheden enzymen geproduceerd die metalloproteïnasen worden genoemd. De normale functie van deze metalloproteïnasen is over het algemeen positief, namelijk het herstellen van het door de zon beschadigde weefsel door collageen aan te maken en te hervormen. Dit is echter een onvolmaakt proces, aangezien door zonlicht veroorzaakte metalloproteïnasen ook collageen afbreken. Het resultaat is een ongelijkmatige vorming van ongeorganiseerde collageenvezels, die zonnelittekens worden genoemd.

Herhaling van deze onvolmaakte wederopbouw van de huid veroorzaakt steeds weer rimpels. Een belangrijke factor in dit proces is de overproductie van oxidanten, ook wel vrije radicalen genoemd. Zonlicht kan buitensporige hoeveelheden vrije radicalen produceren en de lichaamscellen beschadigen en zelfs hun genetisch materiaal veranderen. Oxidatie kan specifiek bijdragen tot rimpels door de specifieke metalloproteïnasen te activeren die het bindweefsel afbreken. Er is ook een positieve kant aan rimpels en blootstelling aan de zon. In een recente studie werd gemeld dat mensen met meer rimpels minder kans hadden om basaalcelcarcinomen te ontwikkelen, wat suggereert dat mensen die vatbaar zijn voor rimpels wellicht op UV-stralen reageren met mechanismen die beschermen tegen basaalcelcarcinomen.

Andere Factoren
Sigaretten roken produceert zuurstof-vrije radicalen, waarvan bekend is dat ze rimpels en huidveroudering versnellen en het risico op niet-melanome huidkanker verhogen. Studies wijzen ook uit dat roken hogere niveaus van collageenafbrekende metalloproteïnasen produceert. Ozon, een veel voorkomende luchtverontreinigende stof, kan een bijzonder probleem voor de huid zijn. Eén studie heeft aangetoond dat het de hoeveelheid vitamine E in de huid kan verminderen; deze vitamine is een belangrijke antioxidant. Als het gewichtsverlies te snel gaat, neemt ook het volume van de vetcellen die het gezicht beschermen af, voordat de chemicaliën in de huid kunnen reageren. Hierdoor ziet iemand er niet alleen mager uit, maar kan de huid ook verslappen en diepe rimpels krijgen.